Alise (43) woont in Gorinchem, is geboren op Sumatra, Indonesië. In Nederland heeft ze met haar man een gezin met 5 kinderen. Op 20 uur vliegen van Nederland heeft ze nóg een familie. Dat weet ze sinds 2018. Als ze vertelt over wat ze tegenkwam tijdens haar zoektocht en wat dat met haar deed, voelt ze allerhande emoties waar ze niet op voorbereid was: “mijn zoektocht begon een paar jaar geleden maar heeft geen einde. Het gaat nog altijd door.”
Op het moment dat Alise haar biologische familie vond, ging er een nieuw boek open. “Dit boek heeft allerlei hoofdstukken waarbij mijn vragen, ontdekkingen en ervaringen centraal staan. Dit alles heeft een flinke positieve impact op mijn leven gehad en daarmee ook op dat van mijn man en kinderen.”
Laten we bij het begin beginnen. Als baby’tje van 6 weken kwam ze met haar bruine kleurtje in Nederland. Haar adoptieoudersIn het Nederlands gebruiken we veel verschillende woorden voor ouders na afstand en adoptie. Iedereen gebruikt eigen woorden voor deze relaties en geeft een eigen betekenis aan deze woorden. Dat betekent dat twee personen hetzelfde woord op een andere manier kunnen interpreteren en gebruiken. Ook kunnen verschillende woorden, verschillende emoties oproepen. Dat betekent dat hetzelfde woord voor twee mensen anders kan voelen. Via een vragenlijst onderzocht INEA welke woorden we als expertisecentrum interlandelijke adoptie in wording het beste kunnen gebruiken. De uitkomst hiervan helpt ons om bepaalde woorden te kiezen. We zijn ons ervan bewust dat elk woord dat we uiteindelijk kiezen voor iedereen persoonlijk voordelen en nadelen kan hebben. We volgen als INEA de huidige maatschappelijke en wetenschappelijke discussie rondom het gebruik van taal met veel aandacht en blijven ons taalgebruik, in samenspraak met de Redactieraad en de Adviesraad, evalueren en waar nodig aanpassen. hadden voor haar al een jongetje geadopteerd en kregen na haar adoptie zelf nog 6 kinderen. Haar gekleurd zijn, afkomstig uit een ander land, heeft haar nooit in de weg gezeten. “In de pubertijd kwam ik vanzelf in een levensfase waarin je op zoek gaat naar wie je bent. Na mijn oude vertrouwde basisschool ontmoette ik op de middelbare school allemaal nieuwe klasgenoten. Ook ik was nieuw voor hen, zij kenden mij en mijn verhaal nog niet. Door hun reacties kwam het besef dat ik anders was.”
Een sprong in de tijd. Op een zeker moment, eind 30, volgde Alise de studie ‘Social Work’ en kwam ze in aanraking met existentiële vragen. Dit prikkelde haar, “Wat is het verhaal achter de mens? Waardoor kom je in beweging?” Ze had nooit eerder het verlangen om op zoek te gaan naar haar roots. “Ik heb me altijd gezegend gevoeld met een warme familie die er nooit een punt van maakte dat ik niet in Nederland ben geboren. Daarnaast zijn mijn kinderen allemaal gezond, dus ook medisch gezien geen reden om te onderzoeken of er erfelijke ziekten aanwezig zijn in mijn familielijn.”
“Als ik een mindmap zou maken over adoptie, stonden er wolkjes in met de woorden als loyaliteit, schuldgevoel en nature/nurture. Maar ook vragen als: leeft mijn biologische moeder? Heb ik andere familie? Hoe had mijn leven er daar uitgezien? Waarom wel zoeken? Waarom niet zoeken? Wat zou mijn toekomstbeeld zijn daar? Hoe is dat hier? En stel dat ik mijn biologische moeder ontmoet, hoe zou het zijn als ik te maken krijg met een een mogelijke (tweede) afwijzing? Wat betekent dat voor mij, mijn familie daar en ook hier? De levensverwachting is in Indonesië lager, leven mijn familieleden nog? Ik heb de middelen om ze te zoeken. Deze gedachten zorgden ervoor dat ik in 2018 Stichting Mijn Roots ingeschakeld heb.”
“Het is niet persé logisch dat als je gaat zoeken, je ook daadwerkelijk vindt en al helemaal niet zo snel als dat bij mij ging. Dat had ik niet verwacht.” Toen het telefoontje kwam dat Alises moeder was gevonden, was ze nog niet klaar voor een ontmoeting. Ze zat in een verbouwing en was aan het afstuderen. “Beiden hebben we toen wel een DNA-test gedaan en daarin werd onomstotelijk bewezen dat wij moeder en dochter zijn.”
Later dat jaar facetimede ze met haar biologische moeder. “Het is heel heftig en emotioneel om zomaar via de telefoon ineens oog in oog te staan met je moeder, bewegend en levend beeld! Mijn moeder die me negen maanden lang heeft gedragen en na de geboorte heeft moeten afstaan. Die gerouwd heeft om het verlies van haar kind, maar toch verder moest met haar leven. En ik die opeens iets van mijzelf zag via een telefoon. Iemand die op mij lijkt! Behalve bij mijn kinderen zie ik nooit gelijkenissen van mijzelf in anderen. Ik zag meteen dat we ontzettend veel op elkaar lijken. Pff, een onbeschrijfelijk moment.”
“We hebben daarna als gezin besloten om samen, met zijn zevenen, te gaan kijken welke roots we hebben, welke bloedband we hebben met de tot nu toe nog onbekende mensen ver weg in Indonesië. Er gebeurt van alles als je op zoek gaat naar je roots. Aan de ene kant bleef ik heel nuchter, beschermde mezelf ook tegen eventuele tegenvalers. Ik moest van alles regelen. Praktisch is het een papieren rompslomp. Je moet allerlei documenten verzamelen, je kunt een dossier opvragen -waar opeens de afstandsverklaring van je moeder in zit – slik! Ze blijkt analfabeet te zijn, en kan die dus nooit ondertekend hebben. Anderzijds is het een proces met gevoelens, waar ik niet altijd de ruimte voor genomen heb.”
“Zo’n dossier zit vol met papieren met allerlei handtekeningen! Al die mensen die handtekeningen hebben gezet onder deze belangrijke papieren zijn betrokken geweest bij het bepalen van mijn toekomst. Alsof je gewoon een order bent die is ondertekend. En als de papieren ondertekend zijn, word je gewoon uit je eigen geboorteland meegenomen naar een ander ver vreemd land. Dat is een pijnlijk besef dat ik had bij het zien van die papieren.”
Alises moeder is inmiddels overleden, maar ze is blij met de paar dagen die ze samen gedeeld hebben. “We spraken elkaars taal niet, maar verstonden elkaar toch. Het voelde als een hele sterke DNA-magneet. We werden letterlijk en figuurlijk naar elkaar toe getrokken. Ratio was onbelangrijk. Ik viel in haar armen, we voelden veel voor elkaar. We wilden elkaar steeds aanraken en samenzijn.”
Onlangs, na haar moeders overlijden, is Alise opnieuw op reis gegaan. “Het was niet zomaar een reis naar Indonesië. Ik zette mijn zekerheden opzij om me volledig over te geven en onder te dompelen in hun levens en cultuur. Ik ben naar een taalschool geweest in Makassar, Sulawesi, zodat ik ook met de rest van de familie kan praten. Taal is heel belangrijk om te kunnen verbinden. Die talenkennis was een grote meerwaarde in de 10 weken daarna, toen ik op Sumatra bij mijn familie verbleef. Ik heb er drie halfzussen bij. We hebben andere vaders. Zij zijn getrouwd en hebben kinderen. Mijn eigen gezin was nauw betrokken bij dit proces. Voor hen is het nu een bekend verhaal, maar ik merk dat ik het zelf graag nog een keer vertel. Het zet me steeds opnieuw aan het denken.”
Alise merkt dat teruggaan naar je geboorteland ook gaat over kennismaken met cultuurverschillen.
“Ik ben opgegroeid in Nederland, maar zij zijn daar ook verder gegaan met hun eigen leven, normen en waarden. Een cultuur maakt je wie je bent maar kan ook wel eens zorgen voor wrijving als er onduidelijkheid over is. Zij leven in een kleinere wereld dan de mijne. Het inkomensverschil is niet eens het grootste issue. Mijn bezoek van 10 weken heeft me doen inzien wat voor hen van waarde is. Hoe ze hun dag vullen, wat de positie van de vrouw is, hoe ze met geld omgaan, hoe belangrijk eten voor ze is en nog veel meer. Ik heb als het ware hun bril opgezet om te begrijpen wie zij zijn geworden en hoe ik mogelijk ook had kunnen zijn.”
De behoefte achteraf is die van begeleiding vanaf het besluit om op zoek te gaan. “Iemand die bij me thuis komt en me voorbereidt op wat ik zou kunnen tegenkomen. Praktisch, maar zeker ook emotioneel. Wat zijn de ervaringen en gedachten van anderen die dit proces al doorlopen hebben, wat doe je met verwachtingen die er zijn van de biologische familie, hoe ga je om met een taal- en cultuurbarrière, wat kan ik verwachten als ik ze ontmoet en wat zijn de gebruiken in de cultuur?
Het heeft Alises leven veranderd. “In contact komen met mijn familie heeft goed uitgepakt, dus voor mij is het een verrijking van mijn leven. De existentiële vragen houden me meer bezig dan ooit. Het is een mooi boek met al een aantal heel ontroerende, interessante, confronterende en inspirerende hoofstukken. Ik hoop dat er nog vele hoofdstukken aan toegevoegd zullen worden!
Alise over de afbeelding: “Deze quote zegt alles voor mij!”
