Contact onderhouden met je biologische familie 

Als je je biologische familie hebt gevonden en de eerste ontmoeting is achter de rug, begint een nieuwe fase van contact opbouwen en onderhouden. Soms zie je ontmoetingen tussen biologische oudersIn het Nederlands gebruiken we veel verschillende woorden voor ouders na afstand en adoptie. Iedereen gebruikt eigen woorden voor deze relaties en geeft een eigen betekenis aan deze woorden. Dat betekent dat twee personen hetzelfde woord op een andere manier kunnen interpreteren en gebruiken. Ook kunnen verschillende woorden, verschillende emoties oproepen. Dat betekent dat hetzelfde woord voor twee mensen anders kan voelen. Via een vragenlijst onderzocht INEA welke woorden we als expertisecentrum interlandelijke adoptie in wording het beste kunnen gebruiken. De uitkomst hiervan helpt ons om bepaalde woorden te kiezen. We zijn ons ervan bewust dat elk woord dat we uiteindelijk kiezen voor iedereen persoonlijk voordelen en nadelen kan hebben. We volgen als INEA de huidige maatschappelijke en wetenschappelijke discussie rondom het gebruik van taal met veel aandacht en blijven ons taalgebruik, in samenspraak met de Redactieraad en de Adviesraad, evalueren en waar nodig aanpassen. en kinderen in bijvoorbeeld tv-programma’s. Dat kunnen bijzondere en emotionele momenten zijn. Maar er is veel minder aandacht voor wat daarna komt. Hoe is het om – na die eerste fase – een band op te bouwen met je biologische familie? 

In sommige gevallen hebben mensen helemaal niet de behoefte om een langdurige of intensieve relatie met hun biologische familie op te bouwen. Een deel van de geadopteerde personen die hun familie terugvindt, is vooral benieuwd naar hoe ze eruit zien en zijn. Misschien hebben ze bepaalde vragen die ze graag willen stellen. Voor een deel van de mensen is het daarna genoeg en is er geen behoefte aan verder contact. Anderen willen juist zoveel mogelijk contact met de familie waar ze zo lang aan hebben gedacht. In dit artikel gaan we verder in op de ervaringen van mensen die wel de wens hebben om een band met hun biologische familie op te bouwen. 

Na de eerste ontmoeting een relatie opbouwen  

Je biologische familie terugvinden kan enorm indrukwekkend zijn voor alle partijen. Na de eerste ontmoeting, kan het soms best lastig zijn om een relatie op te bouwen. Er kunnen aan beide kanten veel verschillende emoties meespelen. Bijvoorbeeld blijdschap van het weerzien, boosheid en verdriet over de tijd die verloren is gegaan, ongemak omdat je elkaar helemaal nog niet kent en heel veel vragen over het waarom van de adoptie en hoe het leven is verlopen. Daarnaast kunnen er heel verschillende behoeften zijn over de manier en frequentie van het contact. Over het algemeen wordt aangeraden het tempo van de langzaamste aan te houden. Probeer je eigen behoefte te (h)erkennen en tegelijkertijd begrip te hebben voor de behoefte van de ander. Zeker als de behoeften ver uit elkaar liggen, kan dit uitdagend zijn. In sommige gevallen houdt de biologische familie afstand, wat kan leiden tot gevoelens van afwijzing bij mensen die geadopteerd zijn. De reden hiervoor kan een andere behoefte zijn, maar dat hoeft niet. Soms speelt juist heel iets anders mee, zoals gevoelens van schaamte over het verleden of de huidige situatie. Denk hierbij bijvoorbeeld aan bepaalde leefomstandigheden of armoede of het niet durven informeren van andere familieleden die niet op de hoogte zijn van de situatie. 

Verder kun je te maken krijgen met veel praktische moeilijkheden. Zo is er in vele gevallen sprake van een grote fysieke afstand waardoor reizen om elkaar te zien zowel veel tijd als geld kost. Dat kan betekenen dat je creatief moet zijn met onder andere het gebruik van digitale middelen. Hierin kan social media een uitkomst bieden die voorheen niet mogelijk was. 

De manier van communiceren is voor velen vaak een moeilijk punt. De meeste (interlandelijk) geadopteerden zijn niet opgegroeid met dezelfde taal als hun biologische ouders. Dit kan lastig zijn als je op latere leeftijd een band wil opbouwen met elkaar. Het kan helpend zijn om taallessen te nemen bij het opbouwen van een band met je biologische familie. Ook google translate en duolingo kunnen helpende instrumenten zijn. Over het belang van moedertaal voor interlandelijk geadopteerden schreven we een artikel in de kennisbank: klik hier. 

De invloed op de relatie met je adoptiefamilie 

Regelmatig contact hebben met de biologische familie kan ook zorgen voor een loyaliteitsconflict richting je adoptieoudersIn het Nederlands gebruiken we veel verschillende woorden voor ouders na afstand en adoptie. Iedereen gebruikt eigen woorden voor deze relaties en geeft een eigen betekenis aan deze woorden. Dat betekent dat twee personen hetzelfde woord op een andere manier kunnen interpreteren en gebruiken. Ook kunnen verschillende woorden, verschillende emoties oproepen. Dat betekent dat hetzelfde woord voor twee mensen anders kan voelen. Via een vragenlijst onderzocht INEA welke woorden we als expertisecentrum interlandelijke adoptie in wording het beste kunnen gebruiken. De uitkomst hiervan helpt ons om bepaalde woorden te kiezen. We zijn ons ervan bewust dat elk woord dat we uiteindelijk kiezen voor iedereen persoonlijk voordelen en nadelen kan hebben. We volgen als INEA de huidige maatschappelijke en wetenschappelijke discussie rondom het gebruik van taal met veel aandacht en blijven ons taalgebruik, in samenspraak met de Redactieraad en de Adviesraad, evalueren en waar nodig aanpassen.. Misschien vind je het lastig om je gevoelens hierover te delen met je adoptieouders of je maakt je zorgen over hoe het voor hen is. Of misschien geven zij zelfs aan dat zij het daar niet over willen hebben. Het kan lastig zijn – of misschien zelfs niet wenselijk – om de twee families met elkaar in contact te brengen. Voor een deel van de mensen kan het fijn zijn om de families met elkaar te integreren en voor anderen is het juist fijn als het twee verschillende werelden blijven. 

Misschien merk je dat je adoptiegezin het lastig vindt dat je contact hebt met je biologische familie. Wellicht worden ze onzeker en bestaat er angst voor wat dat voor jullie relatie betekent. Dat kan zich uiten in terughoudendheid of een neiging om niet te vragen naar de contacten of de biologische familie. Deze houding kan zorgen voor verwijdering en misschien ook het gevoel niet geheel erkend te worden. 

Voor alle betrokkenen kan het ingewikkeld zijn om een “uitgebreide” familie te hebben. Als je voelt dat je hier niet open over mag praten, zorgt dat vaak voor een vervelend gevoel en staat het een fijne relatie in de weg. Probeer met elkaar een open gesprek hierover aan te gaan, en vraag professioneel advies als dat nodig is. 

Herkenning 

Sommige mensen hebben het gevoel dat ze gelijk een band hebben met hun biologische familie. Het voelt gelijk goed en vertrouwd. Er kan veel herkenning zijn in biologische ouders of broers of zussen, bijvoorbeeld qua uiterlijk. Voor veel mensen met een adoptieachtergrond is dit een nieuwe ervaring omdat zij zichzelf nooit hebben kunnen herkennen in hun adoptieouders of andere familie. Maar het kan ook zijn dat je qua karakter, hobby’s of interesses meer lijkt op je biologische familie. Het kan heel fijn en bijzonder zijn als je je herkent in je biologische familie. In sommige gevallen kan er sprake zijn van een heel intense verbondenheid met je “nieuwe” familielid, die zelfs kan lijken op verliefdheid. Schrik hier niet van maar weet dat de nieuwe ervaring van herkenning en de langgekoesterde behoefte aan contact en verbinding hiervoor kan zorgen.  

Maar het kan ook zijn dat er weinig of geen herkenning is in je biologische familie. Dat kan erg confronterend zijn. Het gevoel nergens bij te horen, kan dan (nog) groter worden. Al deze gevoelens kunnen ook effect hebben op je stemming, je zelfbeeld of je relatie met anderen (waaronder je adoptiegezin). 

Sommige mensen geven aan dat ze zich voor een deel thuis voelen in het land van herkomst. Er kan herkenning zijn en een gevoel van thuiskomen. Tegelijkertijd geven sommige mensen aan dat ze zich juist een vreemde voelen omdat ze er anders uitzien dan de meeste mensen in het land. Dit kan komen doordat je je bijvoorbeeld anders kleedt, of omdat je biologische ouders oorspronkelijk uit verschillende landen/continenten komen, waardoor je uiterlijk anders is dan de meeste inwoners in een land. Je kan daardoor het gevoel hebben dat je nergens bij hoort.  

Verloren tijd inhalen 

Uit ervaringskennis weten we dat sommige mensen die geadopteerd zijn aangeven dat hun biologische ouder na de eerste ontmoeting een behoefte heeft om zorgtaken uit te voeren. Denk aan wassen en voeden. Mogelijk is dit een behoefte om verloren tijd in te halen, om nu nog te kunnen doen wat toentertijd niet mogelijk was. Dit kan soms ongemakkelijk voelen, deels omdat de gedragingen niet leeftijdsadequaat zijn of omdat het (nog) te intiem voelt. Probeer te begrijpen waar dit gedrag vandaan komt, of vraag hiernaar. Maar hou ook je eigen grenzen in de gaten en geef deze aan. Misschien heb je zelf ook een behoefte om de verloren tijd in te halen maar op een andere manier. Zoek naar mogelijkheden om dit samen in te vullen. 

Uitdaging en moeilijkheden 

Bij het opbouwen van contact met je biologische familie zal je waarschijnlijk merken dat er sprake is van cultuurverschillen. Jullie zijn in verschillende landen opgegroeid met verschillende gewoontes, manieren om met elkaar omgaan en ander maatschappelijke context. Soms kan dit moeilijk zijn en merk je dat het lastig is om elkaar te “vinden” in gesprek. Misschien wil je bijvoorbeeld over je werk vertellen, maar kan je familielid zich daar moeilijk een beeld bij vormen. Er kan een andere kijk zijn op liefdesrelaties en het huwelijk. Soms bestaat het beeld dat mensen in het westen allemaal “rijk” zijn. Daarnaast is er soms een cultuurverschil waarin families in bredere zin voor elkaar zorgen dan dat wij in Nederland gewend zijn. Dat kan er soms toe leiden dat biologische ouders of andere familie om geld vragen na de ontmoeting. Dit kan pijnlijk zijn en een vervelend gevoel geven.  

Daarnaast kan het lastig zijn om raakvlakken te vinden in gesprekken. Probeer hierin geduldig te zijn en ruimte te geven aan bepaald ongemak dat dit kan opleveren. Het kost tijd om elkaar en elkaars leefwereld te begrijpen. Verwacht niet van jezelf, of van de ander, dat dit gelijk vanzelf gaat. 

Ook kan het lastig zijn om aan je biologische familie open te vertellen over hoe je het hebt gehad in het adoptiegezin, zeker als deze ervaringen niet altijd positief zijn geweest. Men kan het gevoel hebben dat men de biologische ouder wil beschermen en wil voorkomen dat deze (nog meer) schuldgevoelens krijgt. Daarnaast heerst soms het idee bij zowel biologische ouders als instanties in het land van herkomst, dat opgroeien in Nederland per definitie goed moet zijn geweest. In die gevallen wordt overmatig belang gehecht aan praktische of materiele zaken en worden de emotionele en psychologische aspecten onderbelicht. Dit kan moeilijk zijn om te verdragen als je ervaring niet positief is geweest. Probeer begrip te hebben voor de culturele verschillen en verschillende referentiekaders die jullie hebben.  

Gezin van de geadopteerde 

Als je een partner of kinderen hebt, is het (nieuwe) contact met je biologische familie ook iets dat hen beïnvloedt. “Ineens” zijn er nog een oma/opa en andere familieleden waar ze zich toe moeten verhouden. Wees je ervan bewust dat jouw houding invloed heeft op je kinderen, maar dat zij ook een eigen behoefte kunnen hebben in contact met jullie biologische familie. 

Als het om je partner gaat, zal de relatie met je biologische familie misschien niet direct veel invloed op diegene hebben. Het is voor je partner geen familieband. Wel kan het zo zijn dat de vele gevoelens, vragen en worstelingen die jij meemaakt, ook je partner aangaan. En uiteindelijk zullen ook de keuzes met betrekking tot reizen etc., je partner beïnvloeden. Probeer vooral met elkaar in gesprek te gaan over wat je bezighoudt en de overwegingen die je maakt in bepaalde keuzes. Op deze manier blijft je partner betrokken bij het proces en kan die jou daarin steunen in plaats van alleen een toeschouwer zijn. 

Als kind van een geadopteerde ouder kun je ook met veel vragen zitten over je identiteit. Voor sommigen zijn er in de familie weinig mensen waarin ze zich kunnen herkennen. Misschien heb je de behoefte hebben om te weten waar je vandaan komt en om je familie aan de kant van je geadopteerde ouder beter te leren kennen.  

Wanneer je geadopteerde ouder besluit om op zoek te gaan naar biologische familie verandert er ook voor jou veel. Het nieuwe contact kan veel invloed hebben op veel facetten in je leven. Het is niet alleen de familie van je ouder, het is ook jouw familie. Jij kan je eigen behoeftes hebben in dit contact en deze zijn niet altijd gelijk aan de behoefte van je ouder. Misschien wil je ouder het contact afhouden terwijl jij juist meer contact wil. Maar het kan ook zijn dat je ouder graag het contact wil opbouwen en jou daarbij wil betrekken, maar dat jij er geen behoefte aan hebt. Het kan moeilijk zijn om hier een weg in te vinden. Aan de ene kant wil je misschien je ouder laten bepalen hoe het contact er uit ziet, tegelijkertijd heb je je eigen behoeften in het ontwikkelen en onderhouden van dit contact. Probeer oog te hebben voor elkaar zonder dat je over je eigen grenzen gaat. 

Als kind van een geadopteerde ouder krijgt je ook te maken met de loyaliteitsconflicten die kunnen ontstaan. Wanneer er spanningen ontstaan tussen je ouder en grootouders of ooms en tantes beïnvloedt dit ook jouw relatie met bijvoorbeeld je opa en oma. Misschien heb je het gevoel dat je partij moet kiezen.  

Ook kan het contact met de nieuwe familie zorgen voor tegenstrijdige of onbekende gevoelens bij jezelf. Zo horen wij wel eens dat mensen merken dat er veel aandacht uitgaat naar de “nieuwe” familie omdat dit nieuw, interessant en spannend is. De interesse en belangstelling voor de andere familie neemt daarmee wellicht (tijdelijk) af. Als ook de houding van je familie gesloten en weinig belangstellend is, kan dat voor extra afstand zorgen.  

Samenvattend kan geconcludeerd worden dat het een hele uitdaging is om het contact met de biologische familie op te bouwen en te onderhouden. Voor alle partijen kan het – naast dat het mooi en waardevol is – ook ingewikkeld en lastig zijn. Probeer in alle gevallen in gesprek te blijven op een open een respectvolle wijze. Probeer oog te hebben voor de verschillende ervaringen en behoeftes en tegelijkertijd je eigen grenzen in de gaten te houden.