Je voornaam is belangrijk. Je voornaam hoort bij wie je bent. Als je geadopteerd bent, heb je soms een andere voornaam of andere voornamen van je adoptieouder(s) gekregen.
Wil je je huidige voornaam, die je van je adoptieouder(s) hebt gekregen, veranderen? Wil je bijvoorbeeld weer de voornaam die je van je biologische ouder(s) hebt gekregen? Dat kan in best veel gevallen. Je kan een voornaam weghalen of toevoegen of je kunt je hele voornaam veranderen. Dit artikel legt uit hoe je dit kunt doen en wat de voorwaarden zijn.
Wat moet je zelf doen?
Voor het veranderen van je voornaam moet je naar de rechter. Dit kan alleen via een advocaat. Je advocaat maakt een verzoekschrift. Dit is een brief waarin je de rechter vraagt om een andere voornaam.
Als je nog minderjarig bent (jonger dan 18), moet jouw adoptievader en/of adoptiemoeder met gezag of een voogd het verzoek via een advocaat indienen. Dient maar één van je adoptieoudersIn het Nederlands gebruiken we veel verschillende woorden voor ouders na afstand en adoptie. Iedereen gebruikt eigen woorden voor deze relaties en geeft een eigen betekenis aan deze woorden. Dat betekent dat twee personen hetzelfde woord op een andere manier kunnen interpreteren en gebruiken. Ook kunnen verschillende woorden, verschillende emoties oproepen. Dat betekent dat hetzelfde woord voor twee mensen anders kan voelen. Via een vragenlijst onderzocht INEA welke woorden we als expertisecentrum interlandelijke adoptie in wording het beste kunnen gebruiken. De uitkomst hiervan helpt ons om bepaalde woorden te kiezen. We zijn ons ervan bewust dat elk woord dat we uiteindelijk kiezen voor iedereen persoonlijk voordelen en nadelen kan hebben. We volgen als INEA de huidige maatschappelijke en wetenschappelijke discussie rondom het gebruik van taal met veel aandacht en blijven ons taalgebruik, in samenspraak met de Redactieraad en de Adviesraad, evalueren en waar nodig aanpassen. voor jou als minderjarige het verzoek in, dan is een verklaring van je andere adoptieouder nodig dat hij of zij het eens is met het verzoek. Als deze verklaring er niet is, moet worden aangegeven waarom dat zo is.
Je advocaat heeft een aantal gegevens nodig. Het gaat in ieder geval om de volgende gegevens:
- Je huidige voornaam;
- je achternaam of achternamen;
- je woonplaats;
- de voornaam die je graag wilt hebben; en
- de reden(en) waarom je een andere voornaam wilt.
Je advocaat vraagt jou ook om alle documenten die hij moet meesturen met het verzoekschrift. Het gaat in ieder geval om de volgende documenten:
- Een uittreksel uit de Basisregistratie Personen (BRP) van jou ; en
- je geboorteakte.
Je advocaat kan je vertellen of er nog andere documenten moeten worden meegestuurd. Als je nog minderjarig bent, is ook een uittreksel uit het Centraal Gezagsregister nodig.
Je kunt ook om wijziging van je huidige voornaam vragen in Nederland als je in het buitenland woont en de Nederlandse nationaliteit bezit. Het hangt af van de wet- en regelgeving in het land waar je woont of je nieuwe voornaam daar wordt erkend.
Wat doet de rechter?
De rechter handelt de procedure meestal schriftelijk af, dus zonder rechtszitting. Heel soms is er wel een zitting. Bijvoorbeeld als de rechter na het lezen van je verzoek meer informatie nodig heeft om te kunnen beslissen. De zitting is dan bij de rechtbank van de regio waar je woont.
Je advocaat helpt je tijdens de zitting. Maar je bent niet verplicht om er zelf heen te gaan. Alleen heb je dan geen vragen van de rechter kunnen beantwoorden. Dit kan in je nadeel zijn.
Meestal is het Nederlandse namenrecht van toepassing, namelijk wanneer je de Nederlandse nationaliteit bezit. Het maakt niet uit of je ook een buitenlandse nationaliteit hebt.
Volgens het Nederlandse namenrecht kijkt de rechter naar drie dingen:
- De voornaam mag niet ongepast zijn.
Dit betekent dat hele gekke namen, waar je last van kunt krijgen, worden afgekeurd.
Bijvoorbeeld een scheldwoord of een woord zoals tafel of stoel.
- De voornaam mag geen achternaam zijn.
Behalve als die achternaam ook een gebruikelijke voornaam is.
- Er moet een goede reden zijn om je voornaam te veranderen.
Dit heet een ‘voldoende zwaarwichtig belang’.
Het derde punt heeft te maken met het belang van een betrouwbare overheidsadministratie. Alle identiteitsgegevens van alle inwoners van Nederland worden opgeslagen in de BRP. Er worden hoge eisen gesteld aan het veranderen van gegevens in de BRP. Het is namelijk belangrijk dat deze gegevens kloppen en betrouwbaar zijn. Als gegevens in de BRP vaak veranderen, lijkt het alsof zij niet betrouwbaar zijn. Er is daarom een maatschappelijk belang dat voornamen zoveel mogelijk hetzelfde blijven.
De rechter gaat kijken hoeveel last je hebt van je huidige voornaam in je dagelijks leven. Alle feiten en omstandigheden in jouw specifieke geval spelen een rol. Bijvoorbeeld:
- De betekenis die je huidige voornaam heeft in een andere taal;
- gepest worden om je huidige voornaam;
- psychisch lijden onder je huidige voornaam (je huidige voornaam herinnert je bijvoorbeeld steeds aan een moeilijk verleden); en/of
- je religie (je huidige voornaam past niet bij je geloof).
Je voornaam kan in principe niet worden veranderd alleen omdat je een andere naam mooier vindt.
Als de rechter vindt dat jouw belangen bij het veranderen van je voornaam zwaarder wegen dan het maatschappelijke belang bij het zo min mogelijk wijzigen van gegevens in de BRP, dan wijst hij jouw verzoek om voornaamswijziging toe.
De rechter doet meestal schriftelijk uitspraak. Dit betekent dat je advocaat een brief krijgt met de beslissing. Zo’n brief heet een beschikking. De rechter kan jouw verzoek goedkeuren of afwijzen:
- Wordt je verzoek goedgekeurd? Dan krijg je de nieuwe voornaam die je hebt gevraagd.
- Wordt je verzoek afgewezen? Dan verandert je voornaam niet en houd je je huidige voornaam. Gelukkig worden de meeste verzoeken goedgekeurd.
Niet eens met de beslissing van de rechter?
Ben je het niet eens met de afwijzing van je verzoek? Dan kun je in hoger beroep gaan. Dit betekent dat je de zaak opnieuw laat bekijken door een hogere rechter, bij het gerechtshof. Je hebt hier 3 maanden de tijd voor. Ook bij hoger beroep is een advocaat verplicht.
Nieuwe voornaam op je geboorteakte, in de BRP en op andere documenten
Als de rechter je verzoek toewijst, dan krijg je de voornaam die je graag wilt. Je nieuwe voornaam wordt dan toegevoegd aan je geboorteakte.
Hierna wordt je voornaamswijziging verwerkt in de Basisregistratie Personen (BRP). Dit doet de gemeente waar je woont. Overheidsinstanties die zijn aangesloten bij de BRP zien automatisch jouw nieuwe voornaam. Dit geldt bijvoorbeeld voor de Belastingdienst. Aan alle andere instanties en organisaties zul je zelf moeten doorgeven dat je voornaam is veranderd. Bij jouw woongemeente kun je navragen welke instanties en organisaties dit zijn.
Denk er verder aan om je paspoort of ID-kaart en, als je die hebt, je rijbewijs te vervangen. Op het moment dat je een andere voornaam hebt gekregen, zijn deze namelijk niet meer geldig.
Je kunt je voornaam meestal ook laten aanpassen op diploma’s, certificaten en cijferlijsten. Dit doe je via de diplomahulp van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Kijk hiervoor op de volgende pagina: Vervangend diploma bij naamswijziging of geslachtsverandering – DUO.
Denk ook aan nieuwe bankpassen en klantenpassen. Verder kun je je nieuwe voornaam doorgeven aan je verzekeringen, telefoonabonnement en waar je verder nog lid van bent. Ten slotte kun je online accounts aanpassen en nieuwe e-mailadressen regelen.
Wat kost het veranderen van je voornaam?
Voor het indienen van een verzoek bij de rechter moet je griffierechten betalen. Dit zijn de kosten voor de behandeling van je zaak bij de rechter. De hoogte van het griffierecht wordt elk jaar opnieuw bepaald. Het griffierecht bedraagt in 2025 € 331,–.
Als je een laag inkomen hebt, geldt soms een lager bedrag, namelijk € 90,– (in 2025). Op de website van de rechtspraak (www.rechtspraak.nl) kun je vinden hoe je dit regelt. Je kunt het ook aan je advocaat vragen. Soms kun je ook bijzondere bijstand van de gemeente krijgen voor het betalen van griffierechten. Voor meer informatie hierover kun je contact opnemen met je eigen woongemeente.
De griffierechten moet binnen 4 weken na het indienen van je verzoek betaald zijn. Op de site van de rechtspraak kun je hier meer lezen over het griffierecht.
Zoals hiervoor al is gezegd, heb je een advocaat nodig om je voornaam te laten veranderen door een rechter. Een advocaat kost geld. Deze kosten komen boven op de griffierechten. Bij een advocaat kun je navragen hoeveel het ongeveer gaat kosten, bijvoorbeeld door even hierover te bellen. Kun je de kosten van een advocaat niet betalen? Dan kun je soms gesubsidieerde rechtsbijstand (een pro deo advocaat) krijgen.
Ook moet je het afschrift van je geboorteakte betalen. Dit kost in 2025 €17,10 exclusief portokosten. Verder moet je de kosten betalen voor een nieuw paspoort of een nieuwe ID-kaart en, als je die hebt, voor een nieuw rijbewijs. Als je een nieuw diploma of certificaat of een nieuwe cijferlijst wilt hebben met daarop jouw nieuwe voornaam, dan moet je in 2025 per document € 72,– betalen aan DUO.
Als je ook je adoptie wilt herroepen
Wil je ook je adoptie herroepen (terugdraaien)? Daarvoor moet je ook naar de rechter en heb je ook een advocaat nodig. Je kunt in diezelfde procedure vragen om je voornaam te veranderen.
Wat kan INEA voor je betekenen?
Het veranderen van je voornaam is een belangrijke keuze. Medewerkers van het loket luisteren naar jouw verhaal en denken met je mee. Ze kunnen je uitleg geven over de stappen die je moet zetten om je voornaam te veranderen. Ze kunnen je bijvoorbeeld ook helpen om een advocaat te vinden.
Heb je vragen over de juridische kant van adoptie, wil je je voornaam veranderen of zoek je andere informatie? Neem dan contact met ons op.
Op onze website vind je ook artikelen over andere belangrijke onderwerpen. Er is bijvoorbeeld informatie over hoe je je achternaam kunt veranderen. Dit is een andere procedure dan het veranderen van je voornaam. Verder kun je lezen hoe je je geboortedatum of geboorteplaats kunt aanpassen op je geboorteakte of hoe je de namen van je biologische oudersIn het Nederlands gebruiken we veel verschillende woorden voor ouders na afstand en adoptie. Iedereen gebruikt eigen woorden voor deze relaties en geeft een eigen betekenis aan deze woorden. Dat betekent dat twee personen hetzelfde woord op een andere manier kunnen interpreteren en gebruiken. Ook kunnen verschillende woorden, verschillende emoties oproepen. Dat betekent dat hetzelfde woord voor twee mensen anders kan voelen. Via een vragenlijst onderzocht INEA welke woorden we als expertisecentrum interlandelijke adoptie in wording het beste kunnen gebruiken. De uitkomst hiervan helpt ons om bepaalde woorden te kiezen. We zijn ons ervan bewust dat elk woord dat we uiteindelijk kiezen voor iedereen persoonlijk voordelen en nadelen kan hebben. We volgen als INEA de huidige maatschappelijke en wetenschappelijke discussie rondom het gebruik van taal met veel aandacht en blijven ons taalgebruik, in samenspraak met de Redactieraad en de Adviesraad, evalueren en waar nodig aanpassen. kunt wijzigen of toevoegen op je geboorteakte. En heb je helemaal geen geboorteakte? Ook daarover hebben we een artikel dat uitlegt wat je dan kunt doen.
Voor degenen die meer willen weten over de wet- en regelgeving over het wijzigen van je voornaam, verwijzen we je naar een juridische leeswijzer. In deze leeswijzer worden de belangrijkste bepalingen weergegeven en kort toegelicht.
Deze juridische leeswijzer hoort bij het artikel over het herstellen (wijzigen) van je voornaam. In deze juridische leeswijzer kun je de wettelijke bepaling vinden die het wijzigen van je voornaam regelt. Deze bepaling wordt weergegeven zoals deze op dit moment (juni 2025) luidt. Ook wordt deze bepaling kort toegelicht. Daarbij worden alleen de belangrijkste onderdelen van de bepaling besproken. Heb je na het lezen van deze leeswijzer nog vragen, neem dan contact met ons op via: info@inea.nl
Artikel 4 van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek
Het wijzigen van je voornaam is in Nederland geregeld in artikel 4 van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Dit artikel luidt als volgt.
Artikel 1:4 BW
1. Een ieder heeft de voornamen die hem in zijn geboorteakte zijn gegeven.
2. De ambtenaar van de burgerlijke stand weigert in de geboorteakte voornamen op te nemen die ongepast zijn, of overeenstemmen met bestaande geslachtsnamen tenzij deze tevens gebruikelijke voornamen zijn.
3. Geeft de aangever geen voornamen op, of worden deze alle geweigerd zonder dat de aangever ze door een of meer andere vervangt, dan geeft de ambtenaar ambtshalve het kind een of meer voornamen, en vermeldt hij uitdrukkelijk in de akte dat die voornamen ambtshalve zijn gegeven.
4. Wijziging van de voornamen kan op verzoek van de betrokken persoon of zijn wettelijke vertegenwoordiger worden gelast door de rechtbank. De wijziging geschiedt doordat van de beschikking een latere vermelding aan de akte van geboorte wordt toegevoegd, overeenkomstig artikel 20a, eerste lid. In geval van wijziging van de voornamen van een buiten Nederland geboren persoon geeft de rechtbank die de beschikking geeft, voor zoveel nodig ambtshalve hetzij een last tot inschrijving van de akte van geboorte dan wel van de akte of de uitspraak, bedoeld in artikel 25g, eerste lid, hetzij de in artikel 25c bedoelde beschikking.
Toelichting
Artikel 1:4 BW maakt duidelijk dat je een verzoek om je voornaam te veranderen, moet indienen bij de rechtbank (lid 4). Ben je nog minderjarig, dan moet je wettelijke vertegenwoordiger – meestal je (adoptie)ouders – het verzoek indienen bij de rechtbank.
Artikel 1:4 BW bepaalt verder dat je voornaam geen bestaande achternaam mag zijn, tenzij deze naam ook een gebruikelijke voornaam is, zoals de naam ‘Frank’ (lid 2).
Verder mag de voornaam die je graag wilt hebben niet ongepast zijn (lid 2). Dit betekent dat een hele gekke naam waar je last van kunt krijgen, zoals een scheldwoord, niet is toegestaan.
In het artikel over het herstellen (wijzigen) van je voornaam wordt duidelijk gemaakt dat de rechter een verzoek tot voornaamswijziging alleen kan toewijzen als er een ‘voldoende zwaarwichtig belang’ bestaat. Deze eis staat niet expliciet in artikel 1:4 BW, maar geldt wel op grond van de rechtspraak. Zie bijvoorbeeld Rechtbank Oost-Brabant 18 maart 2025, ECLI:NL:RBOBR:2025:3059. Deze uitspraak is te vinden op www.rechtspraak.nl. In deze uitspraak overweegt de rechtbank onder andere het volgende:
“Ingevolge artikel 1:4 lid 4 Burgerlijk Wetboek (BW) kan de rechter wijziging van de voornamen gelasten op verzoek van de betrokken persoon of zijn wettelijk vertegenwoordiger. Voor een dergelijke wijziging dient een voldoende zwaarwichtig belang te bestaan. De vraag wanneer sprake is van een voldoende zwaarwichtig belang, wordt in de wet en de wetsgeschiedenis niet beantwoord. Daarvoor dient aansluiting te worden gezocht bij de jurisprudentie van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). Voornamen vallen onder het begrip privéleven en familie- of gezinsleven, zoals bedoeld in artikel 8 EVRM, omdat zij een middel zijn om personen binnen hun familie en in het maatschappelijk verkeer te identificeren. Het door dit artikel beschermde belang brengt mee dat inmenging van enig openbaar gezag niet is toegestaan. Niet iedere regulering houdt evenwel ook een inmenging in. Een weigering om een voornaam te wijzigen kan niet zonder meer als ongeoorloofde inmenging worden aangemerkt. Daarvoor zal steeds moeten worden onderzocht of sprake is van een evenwichtige belangenafweging (“fair balance”) tussen enerzijds de belangen van het individu en anderzijds de belangen van de staat, waarbij niet uit het oog mag worden verloren dat de staat een zekere mate van beoordelingsvrijheid toekomt. Of de weigering om een voornaam te wijzigen, een ongerechtvaardigde inmenging oplevert, hangt af van de mate van ongemak en overlast die de betrokkene, in dit geval verzoekster, hiervan ondervindt. Daarbij dienen alle feiten en omstandigheden te worden meegewogen, waaronder de vraag of het voor betrokkene feitelijk toch mogelijk is de gewenste voornaam te voeren.”
De Rechtbank Oost-Brabant maakt hier duidelijk dat er een belangenafweging moet worden gemaakt tussen aan de ene kant de belangen van degene die zijn of haar voornaam wil veranderen en aan de andere kant de belangen van de staat. In het artikel over het herstellen (wijzigen) van je voornaam wordt duidelijk gemaakt dat het hier gaat om het belang van de staat bij het zo min mogelijk wijzigen van gegevens in de BRP, oftewel het belang van een betrouwbare overheidsadministratie.
Wijst de rechtbank je verzoek tot voornaamswijziging toe, dan wordt dit vervolgens administratief verwerkt. Dit gebeurt door een zogenaamde ‘latere vermelding’ van je voornaamswijziging aan je geboorteakte toe te voegen (artikel 1:4 BW en artikel 1:20a lid 1 BW).
Ben je in het buitenland geboren en heb je daarom een buitenlandse geboorteakte, maar is deze nog niet ingeschreven in Nederland? Dan kan de rechtbank ervoor zorgen dat dit alsnog gebeurt (artikel 1:4 BW en artikel 1:25g lid 1 BW). Daarna kan je nieuwe voornaam eraan worden toegevoegd.
Heb je geen buitenlandse geboorteakte, maar wel een andere buitenlandse uitspraak of bewijs van geboorte? Dan kan de rechtbank ervoor zorgen dat die uitspraak of dat bewijs wordt ingeschreven (artikel 1:4 BW en artikel 1:25g lid 1 BW). Daarna kan je nieuwe voornaam eraan worden toegevoegd.
Heb je helemaal geen officieel bewijs van je geboorte? Dan kan de rechtbank zelf je geboortegegevens vaststellen en daarover een beslissing nemen. Die beslissing kan dan vervolgens worden ingeschreven (artikel 1:4 BW en Artikel 1:25c BW). Daarna kan je nieuwe voornaam eraan worden toegevoegd.
INEA schrijft haar artikelen zelf, tenzij anders vermeld. Dit artikel is gebaseerd op artikel 4 van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek en op informatie die wordt gegeven op www.rechtspraak.nl en op www.overheid.nl. Ben je onjuiste informatie tegengekomen of is het artikel onvolledig? Laat het ons weten door te mailen naar pr@inea.nl.
