Wanneer je op zoek gaat naar je roots kan reculturatie daar een onderdeel van zijn. Met reculturatie bedoelen we het proces waarbij je als geadopteerd persoon je geboortecultuur opnieuw ontdekt en als het ware herclaimt; een herverbinding met je cultuur, etniciteit of raciale identiteit. Dit proces ziet er voor iedereen anders uit, niet iedereen heeft deze behoefte. Dit artikel geeft meer inzichten als je interesse hebt in het verder onderzoeken van de cultuur van je land van herkomst.
Verlies van geboortecultuur
Als je interlandelijk geadopteerd bent, heb je een unieke migratie-ervaring. Vaak ben je, zonder eigen keuze, in een ander land opgegroeid met een cultuur die afwijkt van je land van herkomst. Veel interlandelijk geadopteerde mensen zijn van kleur, maar groeien op in een wit gezin. Daardoor kan het zo zijn dat je weinig of geen verbinding meer hebt met de cultuur van je land van herkomst, maar meer met de cultuur van de omgeving waarin je bent opgegroeid. Dit terwijl je qua uiterlijk kunt lijken op de mensen uit je land van herkomst. Sommige mensen omschrijven dit gevoel als een worsteling om te leven tussen twee werelden. Anderen ervaren het juist als verrijkend om zich te verbonden te voelen met meerdere werelden.
Het besef dat je weinig of geen band meer hebt met je geboortecultuur kan complex zijn en gevoelens van verlies en verdriet met zich meebrengen. In de context van adoptie wordt het proces van het verliezen van je geboortecultuur soms aangeduid met assimilatie: je hebt je aangepast aan je omgeving en daardoor een stukje van jezelf misschien minder ruimte kunnen geven. De houding of het gedrag van je adoptieoudersIn het Nederlands gebruiken we veel verschillende woorden voor ouders na afstand en adoptie. Iedereen gebruikt eigen woorden voor deze relaties en geeft een eigen betekenis aan deze woorden. Dat betekent dat twee personen hetzelfde woord op een andere manier kunnen interpreteren en gebruiken. Ook kunnen verschillende woorden, verschillende emoties oproepen. Dat betekent dat hetzelfde woord voor twee mensen anders kan voelen. Via een vragenlijst onderzocht INEA welke woorden we als expertisecentrum interlandelijke adoptie in wording het beste kunnen gebruiken. De uitkomst hiervan helpt ons om bepaalde woorden te kiezen. We zijn ons ervan bewust dat elk woord dat we uiteindelijk kiezen voor iedereen persoonlijk voordelen en nadelen kan hebben. We volgen als INEA de huidige maatschappelijke en wetenschappelijke discussie rondom het gebruik van taal met veel aandacht en blijven ons taalgebruik, in samenspraak met de Redactieraad en de Adviesraad, evalueren en waar nodig aanpassen. heeft hier wellicht een rol in gespeeld. Hoe zij omgaan met de verschillen tussen jou en henzelf heeft invloed op de identiteitsontwikkeling. Meer over identiteit bij mensen met een interlandelijke adoptieachtergrond kun je lezen in het artikel: Wat is identiteit?
Opnieuw op zoek naar je geboortecultuur
Verschillende onderzoekers leggen uit hoe geadopteerde personen hun geboortecultuur verliezen maar deze op latere leeftijd weer terug claimen. Onderzoeker Amanda Baden, gespecialiseerd in onderzoek na adoptie, introduceerde hiervoor te term ‘reculturatie’.
Sommige mensen die geadopteerd zijn voelen in een bepaalde fase van hun leven de behoefte om op hun eigen manier opnieuw te verbinden met het land van herkomst. Reculturatie kan dan een onderdeel zijn van de ontwikkeling van je identiteit. Andere mensen ervaren geen verlangen richting hun geboortecultuur, maar vinden erkenning en herkenning in de huidige omgeving. Dit is voor iedereen anders. Verschillende onderzoeken laten zien dat mensen die geadopteerd zijn hun geboortecultuur en hun huidige cultuur kunnen integreren in hun identiteit, maar dit kan soms uitdagend zijn. De balans daarin is afhankelijk van wat bij jou past. Wil je meer weten over hoe andere geadopteerde mensen dit vormgeven? Lees dan eens het artikel ‘Socialisatie’ in de kennisbank.
Het is belangrijk om te weten dat jij jouw identiteit mag beleven en vormgeven op een manier die bij jou past. Sommige aspecten van je identiteit liggen vast. Andere aspecten kun je zelf invullen of ontwikkelen, zoals hoe je je tot je roots verhoudt. Je hoeft niets te bewijzen om je verbonden te voelen met je roots, ook al kan dat wel zo voelen.
Manieren van reculturatie
Onderzoeker Amanda Baden beschrijft verschillende manieren om meer in contact te komen met je geboortecultuur, namelijk educatie, ervaring en onderdompeling.
Onder educatie verstaan we het vergaren van kennis. Denk daarbij bijvoorbeeld aan kennis over de geschiedenis van je herkomstland, de culinaire cultuur of literatuur geschreven door auteurs uit jouw geboortecultuur. Maar denk ook aan de kennis over tradities, gebruiken, taal en muziek die de fundering van jouw geboortecultuur vormen.
Ervaring wordt beschreven als een manier om kennis van je herkomstland in de praktijk te brengen. Bijvoorbeeld door contact te hebben met mensen afkomstig uit jouw land van herkomst, of mensen met dezelfde etniciteit. Maar denk ook aan rootsreizen. Het bezoeken van kerken, sociale events of groepen waar mensen van je geboortecultuur aanwezig zijn waarmee je interactie kunt hebben kunnen ook onderdeel zijn van deze ervaring.
Over onderdompeling wordt gesproken wanneer je als geadopteerd persoon op zoek gaat naar zogenaamde doorleefde ervaringen. Denk daarbij concreet bijvoorbeeld aan het verhuizen naar je land van herkomst om er te werken en leven. Of het veranderen van je huidige naam naar de naam die je kreeg bij je geboorte of in het weeshuis waar je verbleef. Door dit soort vormen van onderdompeling kun je bijvoorbeeld de taal van je herkomstland sterk ontwikkelen of diepe connecties met de etnische groep waar je toe behoort aangaan.
Ik wil op zoek naar mijn geboortecultuur, en nu?
Als je opgegroeid bent zonder de taal, de gebruiken, of de rituelen van je geboortecultuur kan de drempel hoog zijn om je verder te verdiepen in de cultuur in je land van herkomst. Toch hoeft het niet meteen groot of intensief te zijn. Je kunt het stap voor stap doen, op een manier die bij jou past en alleen als jij daar behoefte aan hebt. Hieronder vind je een overzicht van mogelijkheden, geordend van laagdrempelig naar steeds wat meer verdiepend.
Begin dichtbij
- Kijk documentaires, films of series uit jouw land van herkomst om de taal te horen en iets mee te krijgen van de cultuur;
- Luister naar muziek uit het land van herkomst en ontdek welke stijlen of artiesten jou aanspreken;
- Probeer gerechten te koken of haal eten af bij een restaurant dat smaken uit jouw geboorteland serveert.
Zoek verbinding in Nederland
- Sluit je aan bij culturele activiteiten of evenementen die in Nederland georganiseerd worden door diaspora of belangenorganisaties voor mensen die geadopteerd zijn. Denk bijvoorbeeld aan het vieren van Lunar nieuwjaar voor mensen uit China en andere Oost-Aziatische landen;
- Volg danslessen of kookworkshops in de stijl van jouw land van herkomst.
Leer en ontdek meer
- Volg taallessen in je moedertaal via bijvoorbeeld een belangenorganisatieEen belangenorganisatie of vereniging is een organisatie die opkomt voor belangen van een bepaalde groep. Belangenorganisaties in het adoptieveld zijn er bijvoorbeeld voor geadopteerden uit een bepaald land.. Wil je meer weten over het (her)leren van je moedertaal als geadopteerd persoon? Lees dan ook eens: Het belang van moedertaal voor interlandelijk geadopteerden;
- Verdiep je in thema’s rondom migratie, adoptie en etniciteit via studies of cursussen, bijvoorbeeld de master Migration, Ethnic Relations and Multiculturalism aan de Universiteit Utrecht.
Een reis naar je land van herkomst
- Maak een reis naar jouw land van herkomst om de sfeer, cultuur en de mensen te leren kennen;
- Overweeg een rootsreis via een belangenorganisatie, waarbij je met begeleiding de cultuur van jouw land van herkomst verder kunt leren kennen.
Verdiep je langdurig
- Kies ervoor (een deel van) je studie in je land van herkomst te volgen;
- Ga er tijdelijk wonen of werken om de cultuur van binnenuit te ervaren.
Jouw proces van reculturatie
Reculturatie is een proces en geen eindbestemming. In welke mate je er behoefte aan hebt, ligt bij jou. Reculturatie is geen vereiste om je “compleet” te voelen. Of je nu actief op zoek gaat naar verbinding met je geboortecultuur, een rootsreis maakt, of je thuis voelt in de omgeving waar je bent opgegroeid: je identiteit is van jou. Jij hebt de ruimte om jouw identiteit verder te vormen, op zoek gaan naar je geboortecultuur hoeft er geen onderdeel van te zijn. Er zijn mensen die wel op zoek gaan, maar geen verbinding ervaren bij het opnieuw in contact komen met hun land van herkomst. Dit kan verwarrend en complex zijn. Daarom is het goed om te onderzoeken wat er bij jou past, onder jouw regie. Dit kan in iedere levensfase weer anders voor je zijn.
