Thema 4: Racicale identiteit en discriminatie

Het begrip ‘raciale identiteit’ gebruiken onderzoekers om uit te leggen met welke groep mensen jij je verbonden voelt op basis van je uiterlijk, zoals huidskleur. Op basis hiervan delen mensen elkaar in hokjes in zoals ‘wit’, ‘zwart’, ‘Aziatisch’ en ‘Latijns-Amerikaans’. Deze manier van denken heeft invloed op hoe iemand zichzelf ziet, hoe anderen deze persoon zien en behandelen.   

Geadopteerde mensen groeien vaak op met mensen die niet op ze lijken. Bijvoorbeeld in hun gezin, dorp, school en vriendengroep. Hierdoor kunnen ze ongelijk behandeld worden. 

Stel je bent geadopteerd uit Brazilië. Voor jouw gevoel hoor je bij de Braziliaanse etniciteit. Bezoek je Brazilië? Dan kan het zijn dat de inwoners van het land jou niet als Braziliaans zien. Je spreekt misschien niet de taal en bent niet op de hoogte van alle culturele gebruiken.

Wat is het verschil tussen discriminatie en racisme? 

Behandelt iemand jou anders op basis van persoonlijke kenmerken? Bijvoorbeeld als een werkgever je niet uitnodigt voor een sollicitatiegesprek vanwege je leeftijd. Dan noemen we dit discriminatie. Racisme is een vorm van discriminatie. Je wordt dan ongelijk behandeld vanwege raciale kenmerken, zoals je huidskleur.⁹

Iemand uitschelden op straat op basis van bijvoorbeeld een Aziatisch uiterlijk is een duidelijke vorm van racisme.¹⁰ Het is soms ook minder duidelijk. Denk aan opmerkingen of vragen die onschuldig lijken maar dit niet zijn. Dit noemen we ‘microaggressies’. Voorbeelden van microaggressies zijn opmerkingen als ‘waar kom jij eigenlijk echt vandaan?’ of ‘wat spreek je goed Nederlands’. In Nederland worden deze opmerkingen eerder geuit tegen Nederlanders met een Afrikaans, Aziatisch en Latijns-Amerikaans uiterlijk dan tegen mensen met een witte huidskleur. Dit geeft het idee dat Nederlanders die geen westers uiterlijk hebben niet ‘Nederlands’ kunnen zijn en anders zijn.

Voel je je gediscrimineerd of heb je gezien dat iemand anders is gediscrimineerd? Je kunt hier een melding van maken via de website van de Rijksoverheid.

Verschillende rassen tussen mensen bestaan niet 

Mensen dachten vroeger dat iedereen bij een bepaald ras hoorde. En dat ‘ras’ een biologisch verschil tussen mensen was. Er werd gedacht dat elk ras in de basis anders was. Later benoemden wetenschappers dat er meer overeenkomsten dan verschillen zijn tussen groepen mensen. De nieuwste onderzoeken laten zien dat er maar één menselijk ras bestaat. Je kunt dus niet spreken van verschillende menselijke rassen. Het is een begrip dat door onszelf is bedacht. Het is dus een sociaal denkbeeld. Ondanks dat ras niet bestaat, denken veel mensen dat het wel bestaat. Als gevolg hiervan worden bepaalde groepen nog steeds als minder gezien en behandeld. Tegenwoordig wordt het begrip ras in de wetenschap vaak niet meer gebruikt.¹² Sommige wetenschappers gebruiken het begrip nog wel. Dit doen zij meestal om te laten zien dat er nog steeds naar gehandeld wordt en het leidt tot racisme.