Thema 5: Wat is cultuur? 

Cultuur bestaat uit alles wat mensen samendoen en maken. Het zijn sociale normen, waarden en regels. Bijvoorbeeld hoe je je hoort te gedragen, welke taal je spreekt, hoe je je kleed, welke muziek je luistert, wat je eet en welk geloof je hebt. Je leert het van anderen. Cultuur heeft invloed op je handelen en denken. Bijvoorbeeld ook hoe je met anderen praat, hoe je gevoelens uit en hoe je gewend bent om problemen op te lossen.  

Cultuur is iets wat je elke dag ‘doet’ en meemaakt. Dit doe je vaak onbewust, dus zonder dat je daarbij nadenkt. Het valt je bijvoorbeeld soms pas op hoe je omgaat met anderen als je naar een ander land gaat. Dan zul je merken dat dit anders is dan je gewend bent.13 

Op basis van iemands uiterlijk kunnen mensen verwachtingen hebben over jouw cultuur. Bij interlandelijke adoptie kan dit voor verwarring zorgen: 

  1. Mensen denken dat geadopteerde personen gebruiken en gewoontes hebben uit hun geboorteland.  
  1. Mensen uit het geboorteland kunnen geadopteerde personen buitensluiten omdat zij niet hun gebruiken en gewoontes delen. 

Een voorbeeld hiervan is wanneer mensen tegen een geadopteerd persoon in Nederland door zijn Zuid-Amerikaanse uiterlijk Spaans gaan praten. Zij kunnen dan verrast reageren als iemand dan zegt deze taal niet te spreken. 

Een ander voorbeeld is het verschil tussen hoe mensen in Nederland elkaar begroeten en in China. Gaan geadopteerde personen naar China zonder te weten hoe je elkaar daar hoort te begroeten? Ook dan kunnen mensen verbaasd zijn dat zij niet de gewoontes kennen uit hun geboorteland. 

Je kunt je met verschillende culturen verbonden voelen. Als je je verbonden voelt met twee of meer culturen dan noemen we dit een ‘bi-culturele’ identiteit. Dit komt vaak voor bij mensen van wie de ouders zijn geboren in een ander land of die zelf zijn verhuisd naar een ander land. Als geadopteerd persoon kun je je dus verbonden voelen met je adoptiecultuur en je geboortecultuur.14 Hier wordt later meer over uitgelegd. 

Wat zijn de verschillen tussen etniciteit en cultuur?

De begrippen etniciteit en cultuur lijken op elkaar. Er zijn ook belangrijke verschillen. Etniciteit gaat over jouw achtergrond en waar je familie vandaan komt. Cultuur gaat over de manier waarop mensen leven.  

Mensen uit verschillende etnische groepen kunnen dezelfde cultuur delen. Een voorbeeld hiervan is de Joodse cultuur. Zij hebben verschillende etnische achtergronden en wonen op verschillende plekken. Toch delen ze veel culturele onderdelen zoals religie, taal, eten en feesten. 

Ook kunnen mensen uit dezelfde etnische groep verschillende culturen hebben. Bijvoorbeeld de Roma. Zij zijn een etnische groep die in verschillende Europese landen leven en een gemeenschappelijke etnische afkomst delen. Toch zijn er culturele verschillen per land waar ze wonen.  

Bekijk deze video: Wat is cultuur? | Huh?! – YouTube

Lees dit artikel: Pinderhughes, E. E., Matthews, J. A. K., & Zhang, X. (2016). Ethnic identity formation. In R. Fong & R. McRoy (Eds.), Transracial and intercountry adoptions (pp. 154-192). New York, NY: Columbia University Press

14Rahim, H. F., Mooren, T. T. M., van den Brink, F., Knipscheer, J. W., & Boelen, P. A. (2021). Cultural Identity Conflict and Psychological Well-Being in Bicultural Young Adults: Do Self-Concept Clarity and Self-Esteem Matter?. The Journal of nervous and mental disease, 209(7), 525–532.
Schwartz SJ, Unger JB. Biculturalism and Context: What Is Biculturalism, and When Is It Adaptive?: Commentary on Mistry and Wu. Hum Dev. 2010 Mar;53(1):26-32. doi: 10.1159/000268137. PMID: 22475719; PMCID: PMC2840244.
13Spencer-Oatey, H. (2012) What is culture? A compilation of quotations. GlobalPAD Core Concepts. Available at GlobalPAD Open House   

Redactie

Thema

Identiteit

Doelgroep

Op de hoogte blijven?

Schrijf je dan in op onze nieuwsbrief!

Inschrijven

Gerelateerde artikelen